فائزه کاظمی گرجی؛ حسن احمدی؛ محمد جعفری
چکیده
هدف نهایی هر تحقیق در مورد فرایندهای تودهای دامنهها، تهیۀ نقشۀ پهنهبندی و تقسیمبندی منطقۀ مورد مطالعه به مناطقی با درجات مختلف خطر با هدف کاهش آسیبهای ناشی از آنها است. این تحقیق با استفاده از روش F-AHPدر محیط GIS در حوزۀ آبخیز نکارود در استان مازندران انجام گرفته است. بعد از مقایسۀ زوجی مشخص شد که زیرشاخصهای شیب بیش از30%، ...
بیشتر
هدف نهایی هر تحقیق در مورد فرایندهای تودهای دامنهها، تهیۀ نقشۀ پهنهبندی و تقسیمبندی منطقۀ مورد مطالعه به مناطقی با درجات مختلف خطر با هدف کاهش آسیبهای ناشی از آنها است. این تحقیق با استفاده از روش F-AHPدر محیط GIS در حوزۀ آبخیز نکارود در استان مازندران انجام گرفته است. بعد از مقایسۀ زوجی مشخص شد که زیرشاخصهای شیب بیش از30%، جهت شمالی، ارتفاع بیش از1700متر، زیرشاخص 0- 200متر در شاخص فاصله از گسل، زیرشاخص 0-50 متر در شاخص فاصله از رودخانه، کاربری مسکونی و بارش بیش از 600 میلیمتر نسبت به زیرشاخصهای گروه خودشان از وزن بیشتری برخوردار شدند که این سبب افزایش زمینلغزش شده است. در این حوزه سنگ آهک زیادی وجود دارد که در کم کردن لغزش مؤثر است. بخش اعظم قسمتهای مرکزی حوزه مستعد لغزشهای خیلی زیاد و پرخطر هستند و بقیۀ نقاط نیز دارای خطر متوسط میباشند؛ بخش کمی از حوزه با لغزش با پهنۀ کمخطر روبهروست.
مهدی قربانی؛ حسین آذرنیوند؛ علی اکبر مهرابی؛ سوسن باستانی؛ محمد جعفری؛ هوشنگ نایبی
چکیده
از چندین دهه گذشته، ابعاد انسانی در تصدی گری منابع طبیعی با تاکید بر ساختار شبکههای اجتماعی درگیر در فرآیند مدیریت مشارکتی منابع طبیعی مورد تاکید قرار گرفته است. تحلیل شبکه، ابزاری کارآمد در سنجش انسجام نهادی و اجتماعی در شبکه مدیریتی مرتع بوده و قادر است فرآیند تصمیم گیری بین نهادی را بهبود بخشیده و هماهنگی بین نهادهای کلیدی را ...
بیشتر
از چندین دهه گذشته، ابعاد انسانی در تصدی گری منابع طبیعی با تاکید بر ساختار شبکههای اجتماعی درگیر در فرآیند مدیریت مشارکتی منابع طبیعی مورد تاکید قرار گرفته است. تحلیل شبکه، ابزاری کارآمد در سنجش انسجام نهادی و اجتماعی در شبکه مدیریتی مرتع بوده و قادر است فرآیند تصمیم گیری بین نهادی را بهبود بخشیده و هماهنگی بین نهادهای کلیدی را تقویت نماید. در این تحقیق پیوندهای اعتماد و مشارکت بین نهادها و بهره برداران مرتبط با مرتع در منطقه طالقان در فرآیند مدیریت مشارکتی مرتع با رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. روش مورد استفاده در این تحقیق روش کمی تحلیل شبکه بوده که شاخص های کمی در سطح کلان شبکه اندازه گیری شده اند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که دو نهاد اداره دامپزشکی و شورای روستا با توجه به دارا بودن تراکم بالای پیوندهای اعتماد و مشارکت با بهره برداران مرتع، میتوانند نقش کلیدی در سیاست گذاری مرتع ایفا نمایند. همچنین دو شبکه اعتماد و مشارکت بین اداره دامپزشکی و بهره برداران مرتع پایداری بیشتری نسبت به سایر نهادها داشته ولی به طور کلی شبکه اعتماد و مشارکت بین کلیه نهادها و بهره برداران از پایداری کمی برخوردار است. نتایج آماری نشان دهنده همبستگی 70 درصدی بین دو شبکه اعتماد و مشارکت بین نهادها و بهره برداران مرتع است. بر این اساس روش تحلیل شبکه اجتماعی قادر است مدیران و برنامه ریزان منابع طبیعی را در شناخت چالشهای پیش روی عملیاتی نمودن مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و سیاست گذاری جهت بر طرف نمودن این چالشها یاری نماید.
محمدعلی زارعچاهوکی؛ مسعود یوسفی؛ محمد جعفری؛ حسین آذرنیوند؛ مرجان شفیعزاده نصرآبادی
چکیده
در این پژوهش برای بررسی تغییرات پوشش گیاهی در ارتباط با متغیرها محیطی از روشهای طبقهبندی و رستهبندی استفاده شد. بدین منظور، اطلاعات پوشش گیاهی و متغیرها رویشگاهی از قبیل پستی و بلندی، اقلیم، خاک و شدت چرای دام در مراتع نیر استان یزد جمعآوری شد. نمونهبرداری از پوشش گیاهی به روش نظام مند (تصادفی-سیستماتیک) از طریق قطعه (پلات)گذاری ...
بیشتر
در این پژوهش برای بررسی تغییرات پوشش گیاهی در ارتباط با متغیرها محیطی از روشهای طبقهبندی و رستهبندی استفاده شد. بدین منظور، اطلاعات پوشش گیاهی و متغیرها رویشگاهی از قبیل پستی و بلندی، اقلیم، خاک و شدت چرای دام در مراتع نیر استان یزد جمعآوری شد. نمونهبرداری از پوشش گیاهی به روش نظام مند (تصادفی-سیستماتیک) از طریق قطعه (پلات)گذاری در امتداد 3 تا 5 نوار (ترانسکت) 500-300 متری انجام شد. سطح قطعهها به روش سطح حداقل بین 2 تا 100 متر مربع و تعداد آنها با توجه به تغییرات پوشش گیاهی، 30-50 قطعه تعیین گردید. در ابتدا و انتهای هر نوار یک پروفیل حفر و از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتیمتر نمونه خاک برداشت شد. ویژگی های خاک مانند سنگریزه، بافت، رطوبت اشباع، رطوبت قابل دسترس، آهک، گچ، ماده آلی، اسیدیته و هدایت الکتریکی اندازهگیری شدند. برای طبقهبندی پوشش گیاهی از روش TWINSPAN و برای رستهبندی از روشهای PCA و CCA استفاده شد. نتایج نشان میدهد که از بین متغیرهای مورد بررسی، ویژگیهای بافت، هدایت الکتریکی رطوبت قابل دسترس خاک از مهمترین متغیرها تأثیرگذار بر پراکنش پوشش گیاهی منطقه هستند.
محمد جعفری؛ حسین آذرنیوند؛ علی حاجی بگلو؛ اسماعیل علیزاده
دوره 63، شماره 3 ، آذر 1389، ، صفحه 307-318
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی ارتباط کیفیت لاشبرگ و اندامهوایی در خاک چهار گونه مرتعیAgropyron intermedium، Bromus tomentellus، Eurotia ceratoides و Kochia prostrata از نظر میزان کربن، نیترژن، فسفر، پتاسیم و نسبت کربن به نیتروژن انجام شد. پس از شناسایی رویشگاههای این چهار گونه در منطقه همند آبسرد ( واقع در 65 کیلومتری شمال شهر تهران)، در انتهای فصل رویش نمونهبرداری در ...
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسی ارتباط کیفیت لاشبرگ و اندامهوایی در خاک چهار گونه مرتعیAgropyron intermedium، Bromus tomentellus، Eurotia ceratoides و Kochia prostrata از نظر میزان کربن، نیترژن، فسفر، پتاسیم و نسبت کربن به نیتروژن انجام شد. پس از شناسایی رویشگاههای این چهار گونه در منطقه همند آبسرد ( واقع در 65 کیلومتری شمال شهر تهران)، در انتهای فصل رویش نمونهبرداری در مناطق معرف هر رویشگاه به روش تصادفی- سیستماتیک (5 نوار (ترانسکت) 100 متری به فاصله 50 متر از یکدیگر) انجام شد. در طول هر نوار (ترانسکت) از 2 قطعه (یک مترمربعی) به صورت تصادفی برداشت و در درون هر قطعه، اندام هوایی، لاشبرگ و خاک پای گونهها از عمق 30-0 سانتیمتری نمونهبرداری انجام شد. برای هرگونه نیز 3 نیمرخ خاک در فضای خالی بین پایههای گونهها به عنوان شاهد برداشت شد. تجریه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمونهای تجزیه واریانس، دانت و آزمون t انجام شد. نتایج بدست آمده نمایانگر آن است که میزان فسفر، پتاسیم ونیتروژن در اندامهوایی و نیتروژن و فسفر در لاشبرگ و نیتروژن و نسبت کربن به نیتروژن خاک در گونهKochia prostrata بیشتر از دیگر گونهها است. و همچنین کربن و نسبت کربن به نیتروژن در اندامهوایی در گونهAgropyron intermedium و کربن، پتاسیم و نسبت کربن به نیتروژن در لاشبرگ در گونه Eurotia ceratoides و میزان کربن در خاک گونه Agropyron intermedium و فسفر در خاک گونه Bromus tomentellus بیشتر بود. ولی در نهایت گونه Kochia prostrata از لحاظ کیفیت لاشبرگ، سرعت تجزیهپذیری و اثرگذاری آن بر خاک مناسب ترین گونه اصلاحی شناخته شد.
محسن نقیلو؛ محمد جعفری؛ محمد طهمورث؛ اصغر کهندل؛ فریناز همدانیان
دوره 63، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 119-11
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی روابط پوشش گیاهی با ویژگیهای خاک و تعیین مهمترین عامل خاکی موثر در تغییرات نوع و کمیت پوشش گیاهی در منطقه مورد بررسی میباشد. منطقه مورد بررسی در نزدیکی روستای نجم آباد واقع در غرب استان تهران و جنوب شرق شهر هشتگرد قرار دارد. پس از بازدید صحرایی، تیپهای گیاهی شاخص کل منطقه گزینش و در منطقه معرف هر تیپ به ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی روابط پوشش گیاهی با ویژگیهای خاک و تعیین مهمترین عامل خاکی موثر در تغییرات نوع و کمیت پوشش گیاهی در منطقه مورد بررسی میباشد. منطقه مورد بررسی در نزدیکی روستای نجم آباد واقع در غرب استان تهران و جنوب شرق شهر هشتگرد قرار دارد. پس از بازدید صحرایی، تیپهای گیاهی شاخص کل منطقه گزینش و در منطقه معرف هر تیپ به روش سیستماتیک- تصادفی از خاک و پوشش گیاهی نمونهبرداری شد. اندازه پلاتهای نمونهبرداری با توجه به نوع و پراکنش گونههای گیاهی به روش حداقل سطح تعیین شد و مشخصههای درصد تاج پوشش، تراکم و فراوانی گونههای گیاهی اندازهگیری شد. پس از برداشت دادهها پوشش گیاهی در هر پلات با توجه به نوع گیاهان موجود و مرز افقها از دو عمق 0 تا 10 سانتی متر و 10 تا 30 سانتیمتر نمونهبرداری خاک انجام شد و در آزمایشگاه ویژگیهای خاک مانند بافت، اسیدیته، درصد کربن آلی و گچ اندازهگیری شد. پس از جمعآوری دادهها به منظور مقایسه ویژگیهای خاک در تیپهای گیاهی از روشهای آماری تجزیه واریانس و روش RDA بهرهگیری شد. نتایج نشان داد که در منطقه مورد بررسی به غیر از گچ دیگر ویژگیها در تیپهای گیاهی مختلف منطقه نجم آباد اختلاف معنیدار نداشت. به عبارت دیگر عامل موثر بر تغییرات پوشش گیاهی از بین عوامل بررسی شده در این بررسی میزان گچ خاک بود.
محمد جعفری؛ علی طویلی؛ مسلم رستم پور؛ محمد علی زارع چاهوکی؛ جلیل فرزادمهر
دوره 62، شماره 2 ، مهر 1388، ، صفحه 197-211
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی عاملهای محیطی موثر بر پراکنش پوشش گیاهی مراتع زیرکوه شهرستان قاین انجام شد. در این بررسی در آغاز تیپهای گیاهی منطقه شناسایی شد و در منطقه معرف هر تیپ به روش تصادفی- سیستماتیک نمونهبرداری انجام گرفت. در درون هر قطعه نمونه پوشش هر گونه با بهرهگیری از مقیاس فراوانی - پوشش براون بلانکه ثبت شد. در درون هرقطعه ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی عاملهای محیطی موثر بر پراکنش پوشش گیاهی مراتع زیرکوه شهرستان قاین انجام شد. در این بررسی در آغاز تیپهای گیاهی منطقه شناسایی شد و در منطقه معرف هر تیپ به روش تصادفی- سیستماتیک نمونهبرداری انجام گرفت. در درون هر قطعه نمونه پوشش هر گونه با بهرهگیری از مقیاس فراوانی - پوشش براون بلانکه ثبت شد. در درون هرقطعه نمونه پروفیل حفر شد و از دو عمق 20-0 سانتی متر و 100-20 سانتی متر نمونهبرداری انجام شد. ویژگیهای فیزیکی و شیمیائی خاک شامل: بافت، آهک، ماده آلی، رطوبت خاک، رطوبت اشباع، EC و pH تعیین شد. پس از کاربرد روش تجزیه دو سویه گونههای شاخص 1(TWINSPAN) پنج گروه گیاهی تعیین شد، پس از آنکه گونههای آن شناسایی شدند این گروهها با نامهای زیر معرفی شدند Salsola richteri-Aelorupes littoralis; Zygophyllum eurypterum-Haloxylon ammodendron; Artemisia sieberi-Zygophyllum eurypterum; Ammodendron persicum-Stipagrostis pennata و.Artemisia aucheri-Amygdalus scoparia نتایج تجزیه مولفههای اصلی 2(PCA) نشان داد که عاملهای محیطی که با پراکنش پوشش گیاهی همبستگی بهتری دارند عبارتاند از: بافت، آهک، ماده آلی، رطوبت اشباع، رطوبت خاک، ارتفاع و شیب.
محمد جعفری؛ محمد طهمورث؛ محمد نقیلو
دوره 62، شماره 1 ، خرداد 1388
چکیده
به کارگیری سامانه GIS،یکی از جدیدترین روش های انجام در ارزیابی اراضی و اجرای پروژههای آمایش سرزمین است. این بررسی با هدف تعیین کاربریهای منطبق بر توان طبیعی سرزمین و بهبود مدیریت حوزههای آبخیز با بهرهگیری از ابزار GIS در منطقه طالقان انجام پذیرفت. بر این پایه درآغاز، منابع اکولوژیک و اقتصادی – اجتماعی شناسایی و نقشه سازی شدند، ...
بیشتر
به کارگیری سامانه GIS،یکی از جدیدترین روش های انجام در ارزیابی اراضی و اجرای پروژههای آمایش سرزمین است. این بررسی با هدف تعیین کاربریهای منطبق بر توان طبیعی سرزمین و بهبود مدیریت حوزههای آبخیز با بهرهگیری از ابزار GIS در منطقه طالقان انجام پذیرفت. بر این پایه درآغاز، منابع اکولوژیک و اقتصادی – اجتماعی شناسایی و نقشه سازی شدند، دادههای بدست آمده رقومی شده و به همراه دیگر دادههای توصیفی برای ایجاد پایگاه دادهها به محیط GISوارد شدند و با تجزیه و تحلیل بیش از 15 لایه اطلاعاتی واحدهای همگن زیست محیطی تعیین شد. سپس با بهرهگیری از مدل تلفیقی برنامه ریری و مدیریت آبخیز (6 ) و در نظر گرفتن ویژگی های طبیعی و اقتصادی – اجتماعی آبخیز، تعیین اولویت بین کاربریهای مجاز انجام و کاربریهای بهینه پیشنهادی معرفی شدند. در پایان نیز دو نقشه آمایش سرزمین و کاربری فعلی اراضی بر همدیگر در محیط GIS همخوانی داده شدند و میزان همخوانی کاربریهای مناسب و کاربریهای فعلی و دقت و قابلیت سامانه GIS در تعیین کاربریهای همخوانی بر توان سرزمین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از همخوانی دو نقشه آمایش سرزمین و کاربری فعلی اراضی بر همدیگر، نشان میدهد که 17 درصد حوزه مورد بررسی دارای کاربری بهینه و 83 درصد حوزه نیاز به تغییر کاربری دارد. همچنین نتایج بدست آمده نشاندهنده توان پایین حوزه آبخیز مورد بررسی برای توسعه روستایی (06/0 درصد از سطح حوزه) و توان بالای آن برای ایجاد و توسعه گردشگری بومی و طبیعی میباشد.